Evenredigheid in het bestuursrecht

De grotendeels gecodificeerde algemene beginselen van behoorlijk bestuur spelen een belangrijke rol in het Nederlandse bestuursrecht, zo is maar weer eens onderstreept door een op 7 juli 2021 verschenen conclusie van staatsraden advocaat-generaal Wattel en Widdershoven. Die conclusie heeft betrekking op de rol van het evenredigheidsbeginsel in relatie tot bestuurlijke maatregelen, en bevat een aantal ingrijpende aanbevelingen aan het adres van zowel bestuursrechter als wetgever.

2 jul 21

‘Meedenkers’ in het bestuursrecht in de wet vastgelegd

Donderdag 1 juli 2021 is de ‘Wet amicus curiae en kruisbenoemingen’ in werking getreden. De wet regelt de mogelijkheid om ‘meedenkers’ in te zetten in zaken bij de hoogste bestuursrechters: Raad van State, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het bedrijfsleven.

28 jun 21

‘We hebben octrooirechters nodig die niet bang zijn voor een wiskundige formule’

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wil een laagdrempelige, bestuursrechtelijke procedure introduceren waarin octrooien makkelijker aangevochten kunnen worden. De goed gekwalificeerde civiele octrooirechters van de rechtbank en het gerechtshof in Den Haag mogen daardoor niet werkloos worden, stelt Peter de Lange van de Orde van Octrooigemachtigden in een toelichting op een recente brief aan de Tweede Kamer.

23 jun 21

Wet bestuur en toezicht rechtspersonen treedt maar deels in werking op 1 juli

De Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) zou op 1 juli eindelijk in gaan, nu blijkt dat de invoering van een deel van die wet toch nog op zich laat wachten. De inwerkingtreding van de wettelijke grondslag voor een 'one tier board' én de regels omtrent afwezigheid van commissarissen van de NV zijn uitgesteld.

16 jun 21

Q&A hoogleraar Houwen over WBTR: ‘Voor kleine verenigingen is het veel’

Vanaf 1 juli moet de kwaliteit van bestuur en toezicht bij onder meer stichtingen, verenigingen en coöperaties omhoog. Dat is het doel van de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR). Advocaat Louis Houwen van Dirkzwager, tevens bijzonder hoogleraar privaat-publiek ondernemingsrecht, brengt in kaart wat de belangrijkste juridische wijzigingen zijn.

14 jun 21

Meenemen of hier opeten? De dunne lijn tussen horeca en detailhandel

In de afgelopen jaren hebben rechters zich meer dan eens gebogen over de vraag of een winkel kwalificeert als horeca of als detailhandel. Het onderscheid tussen deze twee gebruiksvormen lijkt helder, maar blijkt in de praktijk vaak lastig te maken.

27 mei 21

Varkens-in-nood (II): bestuursrechter verruimt toegang in omgevingsrechtelijk procedures

Begin dit jaar informeerden wij u over het Varkens-in-nood-arrest. In dat arrest heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie geoordeeld dat de in Nederland gebruikelijke ‘personenfuik’ in strijd is met het Verdrag van Aarhus. Recent heeft de hoogste Nederlandse bestuursrechter, de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, deze nieuwe lijn toegepast. De toegang tot omgevingsrechtelijke procedures is daarbij aanzienlijk uitgebreid.

4 mei 21

Raad van State: ruimere toegang voor niet-belanghebbenden tot bestuursrechter

Ook een niet-belanghebbende - die eerder een zienswijze indiende tegen bijvoorbeeld een ontwerpbestemmingsplan of ontwerptracébesluit - kan voorlopig tegen het definitieve bestemmingsplan of tracébesluit in beroep bij de bestuursrechter. Dit volgt uit de tweede ‘richtinggevende uitspraak’ van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 4 mei 2021.

15 apr 21

Spruitjes-criminaliteit: de vastgoed-sprinkhanen

‘Aanhuurkosten’, ‘contractkosten’ of ‘inschrijfgeld’. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) beboette begin deze maand drie huurbemiddelaars voor het opvoeren van dit soort smurf-kosten. De Jurist berichtte daar vorige week over. Eerlijk gezegd dacht ik dat dit soort spruitjes-criminaliteit al lang was uitgestorven, net zoals de ambulante scharensliep en rondtrekkende ketellapper, maar blijkbaar bestaan ze nog steeds: verhuurders die hun huurders op bijkomende kosten jagen, terwijl dat gewoon expliciet verboden is.

19 mrt 21

Koninklijke Horeca Nederland niet-ontvankelijk in zaak over sneller uitbetalen subsidies

De rechtbank Den Haag heeft vandaag Koninklijke Horeca Nederland niet-ontvankelijk verklaard in de zaak over het sneller uitbetalen van subsidies aan horecaondernemers. De vorderingen horen thuis bij de bestuursrechter, en daarom beoordeelt de voorzieningenrechter de zaak niet inhoudelijk.

16 mrt 21

Q&A hoogleraar Schilder: de nieuwe sluitingsbevoegdheid van burgemeesters bij corona-uitbraak

Burgemeesters moeten de bevoegdheid krijgen om deuren van bedrijfspanden tijdelijk te sluiten bij een corona-uitbraak. Ten minste, als het aan de ministerraad ligt. VU-hoogleraar staats- en bestuursrecht Jon Schilder over het nieuwe wetsvoorstel: ‘Deze bevoegdheid van de burgemeester kan hopelijk mede voorkomen dat we weer in een nieuwe lockdown terechtkomen.’

4 mrt 21

Weren fietsverhuur in Centrum Amsterdam houdt geen stand

Sinds oktober 2017 staat Amsterdam in het centrum geen nieuwe winkels meer toe waarvan het aanbod op toeristen is gericht. Deze regel moet het winkelaanbod in de binnenstad aantrekkelijk en divers houden. Maar het weren van een fietswinkel die ook fietsen verhuurt aan toeristen gaat te ver, aldus de Raad van State.

3 mrt 21

Burgemeester Tilburg mocht autoverhuurbedrijf geen dwangsommen opleggen

De burgemeester van Tilburg heeft een vestiging van KAV Autoverhuur B.V. in die stad ten onrechte twee dwangsommen opgelegd. Dat is de uitkomst van een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 3 maart 2021. Volgens de Raad van State heeft de burgemeester de vergunningplicht onvoldoende gemotiveerd.

9 feb 21

Notaris Maarten Prinsze definitief uit het ambt ontzet

De Almeerse notaris Maarten Prinsze is vandaag door de notariskamer van het Gerechtshof Amsterdam definitief uit het ambt ontzet. Volgens het Hof heeft de notaris – die in een verklaring anderhalf miljard Venezolaanse Bolivars valselijk toebedeelde aan een BV – getoond niet in staat te zijn ‘de keuzes te maken die van hem als notaris op grond van zijn wettelijke en maatschappelijke positie en verplichtingen verwacht mogen en moeten worden’.

8 feb 21

‘Varkens in Nood’: EU-Hof torpedeert Nederlandse rechtsgang in milieuzaken

De invloed van internationaal en Europees (unie)recht laat zich in het bestuursrecht regelmatig voelen. Zo zal bij menig openbaar bestuurder of projectontwikkelaar de problematiek rond de ‘PAS’ nog vers in het geheugen liggen. Onder invloed van Europese rechtspraak ging Nederland toen ‘op slot’; boze boeren en bouwers trokken naar het Malieveld. Nu ligt er het Varkens in Nood-arrest.

20 jan 21

Raad van State zet streep door naamsvermelding geschorste ex-advocaat

Hij werd in 2017 vier maanden onvoorwaardelijk geschorst als advocaat, en liet zich ruim een jaar later uit eigen beweging schrappen van het tableau. Zijn naam staat echter nog steeds vermeld op de lijst van onherroepelijk geschorste en geschrapte advocaten van de Nederlandse Orde van Advocaten. In strijd met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), oordeelt de Raad van State in een uitspraak van 20 januari 2021.

16 dec 20

Q&A: 'De burgemeester heeft zijn besluit niet op feiten gebaseerd'

Het besluit van burgemeester Weerwind om het notariskantoor van Maarten Prinsze te sluiten is volgens de rechtbank Midden-Nederland onvoldoende gemotiveerd. Advocaat Hugo Doornhof van AKD: ‘De media duiden mijn cliënt vaak aan als ''criminele notaris'', maar dat kun je dus nu niet meer zeggen.’

16 dec 20

Burgemeester Almere moet sluiting notariskantoor beter onderbouwen

Burgemeester Franc Weerwind (foto) van Almere heeft het besluit om notariskantoor Prinsze te sluiten onvoldoende gemotiveerd, aldus de voorzieningenrechter van de rechtbank Midden-Nederland. De burgemeester wilde het pand sluiten omdat de notaris het criminele circuit zou faciliteren en daarmee een gevaar zou zijn voor de openbare orde.

8 dec 20

CBb over ACM-boete Westland: 'Onzorgvuldig voorbereid en niet deugdelijk gemotiveerd'

Een boete van zes ton die door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in 2017 werd opgelegd aan Westland Infra is definitief van tafel. Dat heeft het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb), de hoogste bestuursrechter, vandaag bekendgemaakt.

1 dec 20

Notaris Prinsze naar de rechter, kantoor blijft voorlopig open

Notariskantoor Prinsze in Almere blijft voorlopig toch open. Het kantoor moest van de gemeente Almere per 1 december de deuren sluiten omdat er criminele activiteiten zouden plaatsvinden, maar notaris Prinsze is een juridische spoedprocedure gestart om de sluiting tegen te gaan. Dat meldt omroep Flevoland.

30 nov 20

Voorzieningenrechter: ‘aanbesteding in geheel onrechtmatig’

De gemeente Rijssen-Holten geeft het zelf toe: er zijn ‘kardinale fouten’ gemaakt in de aanbestedingsprocedure rond het publiceren van gemeentelijke informatie in een plaatselijk huis-aan-huis-blad. De voorzieningenrechter van de rechtbank Overijssel is het ermee eens: de ‘aanbesteding is in zijn geheel onrechtmatig geworden’.

30 nov 20

Sluiting notariskantoor: ‘In het strafrecht zijn waarborgen, die zijn hier bijna volledig weg’

Vorige week besloot de Almeerse burgemeester Franc Weerwind (foto) dat een notariskantoor in zijn gemeente haar deuren voor zes maanden moet sluiten vanwege het faciliteren van criminele activiteiten. Volgens de gemeente is het voor het eerst in Nederland dat het bestuursrecht op deze manier wordt ingezet. Twee experts op het gebied van het bestuursrecht geven hun visie.

26 nov 20

KNB over gedwongen sluiting notariskantoor: ‘Je loopt het risico dat er onnodige schade ontstaat’

Een notariskantoor uit Almere moet van de gemeente haar deuren voor de duur van zes maanden sluiten vanwege het faciliteren van criminele activiteiten. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) kan zich er niet in vinden: ‘Ook als je wil dat er direct iets gebeurt, bewandel dan het tuchtrechtelijk pad.’

29 okt 20

Minister moet opleggen sancties 'fouthout'-importeurs heroverwegen

Minister van Landbouw Carola Schouten moet beoordelen of zij een tweetal houtbedrijven – die zich bezig zouden hebben gehouden met de import van illegaal hout uit het Amazonegebied – alsnog maatregelen oplegt. Tot dat oordeel komt de Raad van State op 28 oktober 2020 in een uitspraak.

9 okt 20

De Raad van State lanceert app met adviezen en jurisprudentie

De Raad van State heeft een app gelanceerd met nieuws, jurisprudentie en adviezen. Gebruikers kunnen zelf instellen van welk nieuws ze op de hoogte willen blijven, bijvoorbeeld uitgesplitst naar ministeries of rechtsgebieden.

5 okt 20

Raad van State: stikstof-wetsvoorstel bevat geen concrete maatregelen

Het wetsvoorstel Duurzame Aanpak Stikstof van Kamerleden Jesse Klaver en Laura Bromet (GroenLinks) – waarmee een oplossing voor de stikstofcrisis wordt beoogd – is na aanpassing als gevolg van een zogenaamd 'zwaar dictum’ van de Raad van State (RvS), ingediend voor behandeling bij de Tweede Kamer.

6 aug 20

Cliënt en juridisch adviseur : 'Nee, we gingen niet twijfelen aan de advocaat'

De jurist met een vaste contactpersoon bij een bedrijf of organisatie: vaak kennen ze elkaar al jaren. Hoe werken ze samen? Wat gooien ze over de schutting? Gemeentedirecteur Jan Brugman (RijswijkBuiten en Industrieschap Plaspoelpolder) en bestuursrechtadvocaat Willem Van der Werf (foto, Van der Feltz advocaten) werken al jaren aan gebiedsontwikkeling in Rijswijk.

15 jun 20

Fusiebesluit PostNL en Sandd: geen toepassing ‘bestuurlijke lus’

Het in 2019 genomen besluit van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat om PostNL te laten fuseren met Sandd is ‘onzorgvuldig’, ‘gebrekkig’ en ‘niet draagkrachtig gemotiveerd’. De Rechtbank Rotterdam laat er geen gras over groeien in de eind vorige week gepubliceerde uitspraak. Grote vraag: hoe nu verder?

22 mei 20

Fitnessketen: beginselen behoorlijk bestuur gelden ook tijdens coronacrisis

Ook bij het treffen van coronamaatregelen is de overheid gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, en mag ze niet onrechtmatig handelen. Met die boodschap probeert fitnessketen BigGym woensdag 20 mei via de voorzieningenrechter in Den Haag heropening van haar vestigingen in Nederland af te dwingen.