Het is ergernis nummer een bij bedrijven: regeldruk. Het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR) sluit niet uit dat die verder toe zal nemen. ‘We willen best meer doen, maar dan moet de politiek dat wel willen’, zegt collegevoorzitter Marijke van Hees.
In een proefproces buigt het gerechtshof Den Haag zich over de vraag of het Openbaar Ministerie (OM) verdachten van verzekeringsfraude mag vervolgen op grond van onderzoek door onderzoekers van verzekeringsmaatschappijen. Vorig jaar was er ophef over fraudeonderzoek binnen ondernemingen door advocaten. ‘Dit zijn geen geïsoleerde zaken’, zegt Sven Brinkhoff, hoogleraar straf- en strafprocesrecht (Open Universiteit). ‘Ze staan symbool voor een grotere beweging van burgeropsporing, waarin de burger zelf informatie verzamelt voor een strafzaak.’
Het Nederlands Compliance Instituut helpt organisaties vooruit op het gebied van compliance en integriteit. Veruit de meeste opdrachtgevers zijn actief in de financiële sector maar ook andere organisaties kloppen steeds vaker aan voor hulp bij het vinden van oplossingen. Directeur Cora Wielenga – senior compliance professional en specialist in governance gedrag en cultuur – vertelt over de naleving van regels en waarom het daar eigenlijk helemaal niet over zou moeten gaan.
Advocaat John Wolfs structureerde samen met ondernemer Bram Troost (foto) van groente- en fruitbedrijf Lehman & Troost de afgelopen 25 jaar allerlei transacties in versproducten. ‘De versheid van het product laat niet toe om alles juridisch vast te leggen. Een product dat Moedertje Natuur geschapen heeft – geef dan maar een omschrijving van wat goed en niet goed is!’
Met grote meerderheid stemde het Europees Parlement onlangs voor de Digital Markets Act (DMA). Dit wetsvoorstel bevat een pakket maatregelen dat de marktmacht van vooral Amerikaanse big tech bedrijven in Europa aan banden moet leggen. ‘Deze wet gaat de nieuwe norm zetten’, zegt Europarlementariër Paul Tang, als onderhandelaar betrokken bij het wetsvoorstel.
Lieselotte Schijf is legal counsel bij techbedrijf NewMotion, onderdeel van de Shell-groep. Hiervoor werkte ze vijf jaar als advocaat bij De Brauw Blackstone Westbroek en hield ze zich onder meer bezig met The Ocean Cleanup. ‘Ik ben een product van mensen die me gaandeweg op verschillende gebieden hebben geïnspireerd.’
Advocaat Patrique Ouwens staat DGA Jeffrey Stoffels steeds meer aan de voorkant bij van projecten en activiteiten op het gebied van ontzorgen van huurders en vastgoedprofessionals, als die te maken krijgen met verhuizingen. Daarbij gaat het over verzekeringen, energie, internet, mobiel zonnepanelen en digitale zekerheidsgaranties als alternatief voor waarborgsommen.
Marktplaats kreeg afgelopen zomer een nieuwe eigenaar: het Noorse Adevinta nam het bedrijf over van eBay. Dana Stranders, Hoofd Juridische Zaken van eBay’s handelsplatformen in de Benelux, verhuisde samen met haar team mee naar het nieuwe moederbedrijf. ‘Ik denk niet dat iemand zich realiseerde dat het mogelijk was om in tijden van een pandemie zo’n grote overname te doen.’
Peter van der Westerlaken werkte lang in de ziekenhuiswereld, voordat hij de overstap maakte naar het internationale advocatenkantoor NautaDutilh. Hij was daar directeur Facilities en Information Services toen oprichter Hans Hertoghs van nichekantoor Hertoghs advocaten hem in 2006 vroeg voor de functie van directeur. ‘Hertoghs was toen nog een veel kleinere onderneming, maar de aard van de praktijk sprak me heel erg aan', zegt Van der Westerlaken.
John Jaakke, oud-advocaat, oud-voorzitter van Ajax en meer, ziet in OK-zaken dat het draait om mensen en om het proces. ‘Je kunt niet met een polsstok over de tijd heenspringen. Als je te snel bent, zijn mensen er niet aan toe.’
Afgelopen weekend waarschuwde het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) voor een ernstig beveiligingslek in de veel gebruikte softwaretool log4j. De cyberwaakhond raadt bedrijven en organisaties aan zich voor te bereiden op misbruik door internetcriminelen. Het lek kan vanuit juridisch perspectief grote gevolgen hebben, stelt universitair docent en onderzoeker privaatrecht en technologie Tim Walree (Radboud Universiteit). ‘De vraag is wel of je bedrijven daarvoor verantwoordelijk kunt houden’, zegt Walree.
Commercieel vastgoednotaris en vennoot bij Dirkzwager legal & tax John Wijnmaalen startte zijn carrière in 1997 bij één van de fusiekantoren van Dirkzwager. In zijn 25 jaar bij dit kantoor omarmde Wijnmaalen onder meer de overgang van een brede naar een gespecialiseerde praktijk, en de geboorte van de ondernemende notaris. ‘Ondernemer zijn vind ik belangrijker dan dat ik mij notaris mag noemen.’
Cosima Stroeve begon achttien jaar geleden als directeur bij het Haagse advocaten- en notarissenkantoor BarentsKrans. De van oorsprong bestuurskundige was eerder kantoordirecteur bij een groter advocatenkantoor. Bij BarentsKrans faciliteerde ze een professionaliseringsslag en groei. ‘Het is nu een heel ander kantoor dan toen ik begon’, zegt Stroeve.
Start-up The Social Handshake lanceerde vorig jaar het eerste ‘payroll giving-platform’ van Nederland. Via LoonGift kunnen medewerkers van deelnemende bedrijven doneren aan goede doelen, direct vanuit hun salaris en met belastingvoordeel. ‘Van iemand die non-stop in deals zit waarin alles één minuut mag kosten, moet je niet willen vragen een uur te besteden aan het uitpluizen van een goed doel of het invullen van formulieren. De kunst is om geven zo makkelijk mogelijk te maken.’
Het overtreden van milieuregels is in Nederland lucratief: omgevingsdiensten controleren maar sporadisch op milieuovertredingen en overtreders krijgen zelden straf opgelegd, bleek onlangs uit onderzoek van onderzoeksplatform Investico. Volgens hoogleraar criminologie Toine Spapens is een meer integrale samenwerking tussen politie, Openbaar Ministerie (OM) en handhavingsdiensten nodig. ‘En zet de Wet Bibob vaker in’, zegt Spapens.
Vorige week werd bekend dat olieplatformproducent SBM Offshore van het Openbaar Ministerie in Zwitserland 6,75 miljoen euro boete moet betalen vanwege smeergeldbetalingen in Afrika, nadat het bedrijf eerder in Brazilië, de VS en Nederland al honderden miljoenen overboekte naar justitie. Volgens klokkenluider Jonathan Taylor is zijn voormalige werkgever daarmee nog niet van de corruptiezaak verlost. Al was het maar omdat de bedrijfsjurist zelf een procedure start tegen het bedrijf.
Legal counsel, karateka en PvdA’er Ahlam El Yaakoubi’s drie grote passies - en de financiële crisis - zijn bepalend geweest voor de loop van haar carrière. Na zeven jaar als medewerker bij Van Grafhorst Notarissen en twee jaar als bedrijfsjurist bij InRetail werkt ze sinds 2015 als Legal Counsel IP & Contracting bij UvA’s bureau kennistransfer IXA. ‘Mijn passie blijft het strafrecht, dat zal nooit veranderen.’
Sandra Spek begon vorig jaar zomer als general manager van Baker McKenzie Amsterdam. Daarvoor werkte zij jarenlang als chief financial officer (CFO), en was en is zij commissaris bij diverse ondernemingen. Dat Baker McKenzie een groot, internationaal kantorennetwerk heeft, boeit haar. ‘In elk land spelen weer andere zaken’, zegt Spek. ‘Maar wat in het ene land een oplossing is, is dat niet altijd in een ander land, ook al hebben we hetzelfde doel.’
Senior legal counsel Sharieffa Jbiri voelt zich na vier jaar bij Van Diepen van der Kroef Advocaten en Flinck Advocaten als een vis in het water bij Holthaus Legal. Niets is Jbiri in de schoot geworpen. Tijdens haar studie voltooide ze vier stages en werkte ze 3,5 jaar als griffier bij de rechtbank. ‘In tegenstelling tot veel medestudenten kon ik niet terugvallen op het old boys’ network van mijn vader.’
Stefan Roelands (foto, general manager van de Nederlandse vestiging van glasbeschermingsbedrijf Ritec Services) en Nabila Rachid (ondernemingsrechtadvocaat, oprichter Narecht Advocaten) bestrijden onrechtmatige concurrentie, maar vechten ook tegen een sjoemelende autoverkoper. ‘Ons bedrijf heeft in Nederland geen eigen bedrijfsjurist, daarom val ik altijd terug op het kantoor van Nabila.’
Marien Glerum was tijdens de fusie van advocatenkantoor Boekel de Nerée met het internationale Dentons chief executive officer bij Boekel. Bij Dentons werd hij al snel verantwoordelijk voor de drie Beneluxkantoren. Glerum heeft een financiële achtergrond. ‘Juist voor niet-juristen liggen in deze organisatie enorme kansen.’
Op 1 november ging de Wet oneerlijke handelspraktijken landbouw- en voedselvoorzieningsketen (OHP) in. De wet moet de onderhandelingspositie van boeren, telers, tuinders en vissers tegenover grotere marktpartijen versterken. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) ziet toe op naleving van de wet en in 2022 komt er ook een Geschillencommissie. ‘Het probleem van een Geschillencommissie is dat kleinere agrariërs afhankelijk zijn van de kopers waarover ze klagen’, zegt bijzonder hoogleraar agrarisch recht Jeroen Rheinfeld van de Rijksuniversiteit Groningen.
De Nederlandse staat maakt zich op voor de arbitragezaak die het Duitse energiebedrijf RWE heeft aangespannen over de sluiting van de kolencentrale in de Eemshaven. De zaak moet een van de meest transparante investeerder-staat arbitrageprocedures tot nog toe worden. ‘Het gaat vooral om de afweging van de onderlinge afspraken ten opzichte van de internationale afspraken’, zegt hoogleraar arbitragerecht Jacomijn van Haersolte-van Hof.
‘Wikken & Wegen’ is een juridisch jeugdboek voor 10- tot 16-jarigen waarin cassatiezaken tot begrijpelijke verhalen zijn omgetoverd. Het boek is een initiatief van Koos de Wilt die eerder met kinderboekenschrijvers onder meer ‘Het grote Rijksmuseum voorleesboek’ samenstelde. Voor Wikken & Wegen wendde De Wilt zich tot De Brauw Blackstone Westbroek, waar zijn initiatief enthousiast werd ontvangen en ervaren cassatieadvocaat Maarten Schenck naar voren werd geschoven als sparring partner.
Shell-jurist Xian Kong is afgestudeerd in zowel Chinees als Nederlands recht. Ze trad in haar overgrootvaders voetsporen toen ze haar thuisland verruilde voor een juridische carrière in Nederland. Xian werkte een klein decennium als advocaat bij Loyens & Loeff, vervulde een unieke rol bij verzekeraar Vivat en floreert nu bij haar huidige werkgever. ‘De diversiteit is enorm. Dat is bevrijdend.’
Herman Doeleman (75 jaar) is advocaat, maar tegenwoordig vooral actief als mediator en OK-functionaris. Hij werd al meer dan twintig keer benoemd. ‘Wat heeft de cliënt eraan als zijn advocaat alleen maar papegaait of zelf venijnige dingen gaat zeggen?’
Sergio van Santen is senior legal counsel Eastern Hemisphere bij Thermon Europe B.V., wereldwijd leverancier van industriële verwarmingstoepassingen. Hij is juridisch verantwoordelijk voor de regio’s EMEA en Asia-Pacific. De overstap naar het bedrijfsleven maakte Van Santen na 15 jaar werkzaam te zijn geweest als advocaat bij HVG Law Rotterdam en Eindhoven, en het daaraan verbonden Donahue & Partners in New York en EY in Londen. ‘Ondernemen is risico’s nemen, ook al is dat juridisch niet altijd de beste oplossing.’
Het internationale advocatenkantoor Simmons & Simmons benoemde in 2017 de ervaren manager Rose Wiewel tot directeur van het kantoor in Amsterdam. Haar benoeming past in de trend dat in de leiding van advocatenkantoren steeds vaker niet-juristen zitten. ‘Het is een voordeel dat ik heel lang aan de andere kant van de tafel heb gezeten’, zegt Wiewel.
John Goedschalk (directeur natuurbeschermingsorganisatie Conservation International Suriname) en Monique Watchman (foto, advocaat en partner bij Naarendorp Advocaten, Paramaribo) schrijven al jaren aan wetgeving voor duurzaam natuurbeheer. ‘In de nieuwe natuurwetgeving moeten ook de rechten van de stammen in het binnenland worden betrokken. En de bestaande wetgeving is alleen gericht op beschermen: je kon niks en mocht niks. Dat werkt niet, als je in een dorp woont waar je moet voorzien in je levensonderhoud.’
Dennis van Berkels carrière staat in het teken van baanbrekende overwinningen in de strijd tegen klimaatverandering. Hij is legal counsel bij Urgenda Foundation en directeur van Urgenda’s Climate Litigation Network, dat klimaatrechtszaken wereldwijd ondersteunt. ‘Binnen vijf jaar is wereldwijd het besef ontstaan: huidige en toekomstige generaties hebben rechten om niet aan deze klimaat-ellende blootgesteld te worden.’